Mundart 'Als' bedeit als 'manchmoo'

Trotz – oder wää - de ‚kleen Greeß‘ vum Saarland finne ma‘s deheem schenner unn besser wie annerschtwo. Deswää kenne ma uns gut mettem Komparativ, de Steischerung, aus.

Mundart: 'Als' bedeit als 'manchmoo'
Foto: SZ/Müller, Astrid

Im Hochdeitsche werd de Komparativ met ‚als‘ gebild, in unserm Dialekt met ‚wie‘. Aus „Sie ist öfter schlecht gelaunt als andere“ werd bei uns „Ääs hat efter die Flemm wie annere“, unn aus „ Er ist nicht gerade intelligent“ werd „Der iss dummer wie die Bolizei erlaabt.“ Will ma sich, wann Besuch doo iss, vornehmer ausdricke, saat ma ‚als wie‘, zum Beispiel: „ Das Brot vum Bäcker schmeckt uns besser als wie das vum Supermarkt.“

Wammer ebbes net vestann hat, froot ma met „Wie?“. Das iss heeflicher wie „Hä?“ oder „Was?“. Unn wammer jemand grießt, klingt‘s freindlicher, wammer sich, statt eenfach „Unn?“ se saan, Zeit nemmt fa e „Unn, wie?“ Das Wärtche ‚als‘ vewenne ma doodefor in annere Sesammehäng, zum Beispiel als Ersatz fa ‚schun‘: „Geh du als vor unn wann die Luft rein iss, komm ich noo!“ oder „Fang du als an se schaffe; ich komme, wann die Arwet gemacht iss!“

‚Als‘ bedeit aa als ‚manchmoo‘. Dann werd‘s net betont unn ma kann aa ‚emoo‘ dranhänge. Wer also manchmoo verrickte Ideee hat, „hat als (emoo) Ferz im Kopp“. Unn jeder „hat als die Flemm oder die Freck“. Drittens kann ‚als‘ aa noch ‚immer‘ oder „alle Gebott“ bedeite, dann werd‘s awwer betont: „Der macht ALS Fissematente, dem muss ma ALS fladdeere.“ Die Betonung spielt also e ganz wischdischie Roll. Wann jemand stännisch ‚s Bad blockeert, schelt ma: „ALS duusche dusche!“ Wammer zu em saat: „Du schwitzscht wie ebbes Beeses, duu du als emoo dusche“ iss der- oder dasjenisch e Dreckspatz, bei uns also e Pootsche.

Fa Zugezoone iss das alles net eenfach. Bei uns im Dorf wohnt enner aus Norddeitschland, schun iwwer siwwe Johr. Er hat sich awwer noch kenn bissje angebasst, vesteht net unser Dialekt, grießt met „Guten Tag“ statt „Unn“ - unn hat e Gasgrill! Vor allem isser so e Iwwerschlauer unn wääß alles besser – grad das kann ich als ehemalischer Lehrer iwwerhaupt net ausstehn. Letschtens hann ich ne getroff; er hat an eener Tour angebb wie e Tuud voll Micke, wie gut er alles kann unn wie schlau er iss. Doo iss ma de Kraache geplatzt unn ich hann Kontra gebb: „E ganzer Haufe Leit sinn bestimmt schlauer wie Sie!“ Er hat gleich vebessere wolle: „Als!“ - doo hann ich nur gesaat: „Nee, immer!“

„Plattmacher“ Günther Hussong tritt am 24. August, 20 Uhr, in Zweibrücken mit seinem Programm „Awwei werd’s Zeit“ in der Himmelsbergkapelle am ehemaligen evangelischen Krankenhaus auf (www.mundart-saar.de/termine).

Meistgelesen
Neueste Artikel
Zum Thema
Aus dem Ressort